ΗΛΙΑ Γ. OIKONOMAKH                         

      Πολλές οι εικόνες από τα περασμένα.΄Ερχονται σαν πολύχρωμες νιφάδες να αγκαλιάσουν τη σκέψη μου και να ζωντανέψουν τα αισθήματά μου, τις προσδοκίες μου, τις επιθυμίες μου, τα πιστεύω μου, όπως αυτά διαμορφώθηκαν και γαλουχήθηκαν από τα ιδιαίτερα χρώματά σου στα νεανικά μου χρόνια.

΄Όλα αυτά απλώνονται στη σκέψη μου σαν πάρω την απόφαση να γυρίσω κοντά σου. Αυτά με παρασύρουν σε συλλογισμούς και προσδοκίες πως θα ξαναβρώ εκείνα που άφησα, τα πρόσωπα, τα χρώματα και τους ήχους της ζωής. Ορίζοντες ανοίγουν στην φαντασία μου, κάθε εποχής.Τα στολίδια όμως τα ίδια, Ο γαλανός ουρανός σου, ο λαμπερός σου ήλιος, οι νύχτες σου με το φεγγάρι και τις αστροφεγγές. Η γαλήνη  και τα γελαστά πρόσωπα των ανθρώπων σου. Το άρωμά σου. Οι δρόμοι και τα σοκάκια σου που παίρνουν ανάσα από τη δροσερή αύρα της θάλασσας και φιλόξενα δέχονται τους νυχτερινούς επισκέπτες τους ιδιαίτερους, με τα βιολιά και τις μαντινιάδες να εκφράζουν αγάπη, έρωτα. ΄Ανοιγμα ψυχής, καρδιάς για να βγει το «νάμα» και να φτερουγίσει προς τους αγαπημένους

Αυτός είναι ο κόσμος της νεανικής μου ζωής και αυτόν έψαξα να βρω σαν έφθασα στα χώματά σου. Με επιθυμία και λαχτάρα ήθελα να ανανεώσω τις εικόνες, τα χρώματα, τους ήχους που σε έκαναν ιδιαίτερη σ’ αυτήν την όμορφη γωνιά της Κρήτης.

     Δυστυχώς δεν βρήκα τις μοναδικότητές σου. Δεν βρήκα τη μορφή σου όπως είναι χαραγμένη μέσα στην ψυχή μου. ΄Εφυγαν τα χρώματά σου τα ιδιαίτερα που ζωγράφιζαν την ξεχωριστή θωριά σου.

Εννοώ την παράδοση, τη Μουσική Παράδοση που ανεβάζει τους ανθρώπους σε ένα άλλο επίπεδο ζωής. Στο επίπεδο των αισθημάτων, της ψυχικής γαλήνης, της συντροφικότητας, της αγάπης προς τη φυσική και αβίαστη ζωή χωρίς άγχος.

Από αυτά που προσδοκούσα, απόλυτη σιωπή.΄Ο,τι άκουσα δεν έχει σχέση με τη μουσική παράδοση που συνθέτει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία σου.

Απογοήτευση ; Ναι, απογοήτευση. Ευτυχώς η οικονομία της φύσης προλαβαίνει. Ανοίγει τα παράθυρα της φαντασίας για να δώσει την ευκαιρία να ξαναζήσω, έστω και μέσα από αυτήν, αυτά που βρήκα να λείπουν.

Να ακούσω πάλι μαζί με τους περαστικούς το βιολί του Φάνη. Το Δερμιτζογιάννη στο διπλανό πεζοδρόμιο έξω από το μαγαζί του, πότε με το βιολί και την κιθάρα και πότε με τη λύρα με τα γερακοκούδουνα και το νταούλι. Τον Κουκουράκη πιο κάτω με τις κοντυλιές στη Sol, «το σήμα κατατεθέν» της τέχνης του στο βιολί. Πιο πάνω το Γιάννη το Βατσάκη με τις μελωδίες του στο βιολί. Τελευταία το Διονύση, το Νιόνιο με το βιολί του και με την παρέα του σε κάποιο μαγαζί. Θεού χαράς περάσματα για τους διαβάτες, τους περαστικούς. Γιατί ένιωθαν τη Σητεία να τους αγκαλιάζει και αυτοί να την νιώθουν βαθιά μέσα στην καρδιά τους, καθώς ζούσαν τη ζωντανή μουσική του τόπου τους, τη φωνή των προγόνων τους.

Αλήθεια, με τα μάτια της φαντασίας μου ένιωσα πως βρίσκομαι στον τόπο που γεννήθηκα και ανδρώθηκα. Βρήκα τα χρώματά του. Διέκρινα στο βάθος του όλο το μεγαλείο της Σητείας. Τη ζωή της στολισμένη με εκείνους που υπάρχουν και αυτούς που έφυγαν. ΄Ολοι μαζί και με τα άλλα Στειακά βιολιά, σε μια γιορτή λαμπερή, όσο λαμπερά και τα πρόσωπα.

΄Όλα αυτά πλασματικά. Πολλές φορές, ορισμένα ακούσματα  με ταξιδεύουν στην άλλη άκρη της Κρήτης.

Τι θα μπορούσαμε να πούμε στους σημερινούς εμπόρους της δήθεν παραδοσιακής μουσικής ; Να τι θα λέγαμε :

Για τις παρέες και τις συγκεντρώσεις με τους αυτοπρόσκλητους βιολάτορες να διασκεδάσουν χωρίς αμοιβή τους φίλους και τους χωριανούς.

Για τα γλέντια στα μαγαζιά και τα πανηγύρια τις σκόλες και πάλι με αυτοπρόσκλητους βιολάτορες.

Για τις καντάδες  τις νύχτες με τα βιολιά, να στέλλουν τα μηνύματα της καρδιάς στα αγαπημένα πρόσωπα.

Για τη γνήσια μουσική παράδοση του τόπου μας, την ασύγκριτη και ανεπανάληπτη.

Για τους βιολάτορες που ψάχνουν να βρουν και να βεβαιωθούν πως οι κοντυλιές που παίζουν είναι οι γνήσιες της παράδοσης.

Για τους τραγουδιστές της μαντινιάδας, πιστοί στον τόνο και το ρυθμό του βιολιού, χωρίς τα απότομα κοψίματα και τις απαράδεχτες επαναλήψεις φράσεων της μαντινιάδας που αποσκοπεί στον εντυπωσιασμό, ενώ αποβάλλει το συναισθηματισμό και το πάθος. Η φωνή, του αλησμόνητου στο τραγούδι, του μοναδικού,  του Δερμιτζογιάννη υπάρχει. Ακούστε την μέσα από τις κασέτες του για να μάθετε να τραγουδάτε Στειακά.

      Αυτά για κείνους. Για μας, τι ; Μοναδική διέξοδος οι αναμνήσεις και η ελπίδα πως κάποτε η λαίλαπα που λεηλατεί τη μουσική μας παράδοση θα περάσει.Οι αναμνήσεις μπορούν να ξαναζωντανέψουν και να μας δώσουν ό,τι λείπει για να ξαναζήσουμε απατηλά αυτά που μας έφυγαν.

Αυτές οι σκέψεις με πλημμυρίζουν ! Νοσταλγώ να ξαναπεράσω τη νύχτα τους δρόμους και τις γειτονιές που μου φέρουν εικόνες αγαπημένες. Σκέπτομαι, ποιες γειτονιές, ποιους δρόμους να περάσω ; Μα όλους τους πέρασα πολλές φορές για πολλα χρόνια με το βιολί στο χέρι. Με γνωρίζουν όλα τα σοκάκια και οι γειτονιές και θα μου δώσουν αυτά που εγώ πολλές φορές πρόσφερα.

Μ’ αυτό το συλλογισμό τολμώ και αποφασίζω να ξεπορτίσω και να βγω στους δρόμους για να ξανανιώσω πάλι το δροσερό χάδι της αύρας από τη θάλασσα, τις μυρουδιές από τα λουλούδια στις αυλές. Αλλά και τα άλλα που απόθεσα σ’ όλες τις γειτονιές σου. Δεν σκέφτηκα ποτέ για αχαριστία. Πάντα είμαι βέβαιος πως εδώ κρατάτε πιστά όλες τις αναμνήσεις μου. Τις αγκαλιάσατε, τις διατηρήσατε και τώρα μου τις δίνετε απαράλλαχτες.

Νιώθω την ανατριχίλα από το ζωντάνεμα των ήχων του βιολιού και  δίπλα μου την ανάσα των φίλων της παρέας. Ξανακούω τις μαντινιάδες της νύχτας.΄Όλα γύρω μου φαντάσματα. Τα ζω και τα αισθάνομαι, μα πιο πολύ τους ήχους από το στοιχειωμένο βιολί που χτίστηκε για πάντα στους τοίχους και τα ντουβάρια των δρόμων και στις γειτονιές, για να ξαναζωντανέψει πάλι όταν θα τρέξω να το συναντήσω.

    ΄Ετσι, ζώντας τις στιγμές αυτές σ’ αυτό το νοσταλγικό χώρο, με συντροφιά το φεγγάρι, σήκωσα τα μάτια για να το κοιτάξω. ΄Ενιωσα πως έπεφταν σταγόνες που μου έβρεχαν το πρόσωπο. Σκέφτηκα, δάκρυσε το φεγγάρι ;